Hướng đạo Công Giáo Ðà Nẵng với Mẹ Trà Kiệu

( Lời toà soạn: Hội Con Ðức Mẹ Trà Kiệu xin hợp lòng cùng tất cả các anh chị em Hướng Ðạo Việt Nam mừng sinh nhật thứ 41 của Liên Ðoàn, 15 tháng 8, lễ Mẹ Hồn Xác Lên Trời. Cầu chúc quý anh chị luôn đầy dẫy nghị lực để theo đuổi lý tưởng cao quý của mình.)

Trước hết, phải nói rằng ở ViệtNam không có hội Hướng đạo công giáo hay phật giáo.. mà chỉ có hôi hướng đạo ViệtNam được văn phòng thế giới công nhận là quốc gia hôị viên chính thức vào năm 1957. Dỉ nhiên phong trào hướng đạo không giành riêng cho một tôn giáo nào mà cho bất cứ thanh thiếu niên nào muốn vào vui sống theo một lý tưởng tốt đẹp để trở thành một con người hữu ích cho quốc gia xã hôị. Nhưng sở dĩ gọi là hướng đạo công giáo vì trước đây ở ViệtNam có những đơn vị hướng đạo hầu như tư trưởng đến đoàn sinh đầu là công giáo nên thường được gọi là hướng đạo công giáo. Những đơn vị như thế- dĩ nhiên không từ chối thâu nhận những anh em khác tôn giáo- là để dể làm bổn phận với tín ngưởng tâm linh lời hứa thứ nhất của phong trào thế giới – Hơn nữa, theo bản Hiến chương (1957) của công giáo tiến hành ViệtNam thì hướng đạo công giáo là một hội đoàn phụ tá trong Công Giáo Tiến Hành.

Bởi đó, 3 anh em chúng tôi: Bùi Văn Giải, Nguyễn Trọng Ngọc, Nguyễn Văn Lang là những người hướng đạo công giáo muốn thành lập một liên đoàn hướng đạo có tính cách tôn giáo ở thành phố ÐàNẵng nên chúng tôi, vào đầu năm 1959, đã đến gặp linh mục Vinh Sơn Ðinh Duy Trinh, phó xứ nhà Thờ Lớn ÐàNẵng để xin ngài làm tuyên úy hướng dẫn tinh thần. Ban đầu ngài có phần lưởng lự suy nghĩ, nhưng rồi ngài đã chấp nhận. Chúng tôi lại liên lạc Ðạo An Hải Ổ theo thủ tục hành chánh để xin giúp đở – Các trưởng trong ban điều hành của ỔÐạoỖ đã sẵng sàng yểm trợ. Chúng tôi đã được quý trưởng Hồ Văn Ðê, Nguyễn Như Ban, Nguyễn Tấn Ðịnh, Phan Thái, Obénich, Trương Phúc Cả .. Ðến giúp đỡ trong những sinh hoạt đến gần nữa năm.

Lúc đầu, chúng tôi định lấy tên là liên đoàn Lavang hoặc là liên đoàn TôMa Thiện nhưng rồi linh mục tuyên úy nảy ra ý kiến tại sao không lấy tên là ỔLiên Ðoàn Trà KiệuỖ nơi mà theo tài liệu của giáo phận Qui Nhơn đã nói lên sự kiện hiện ra của Ðức Mẹ để cứu giúp giáo dân Trà Kiệu trong cơn giáo nạn 1885 do Văn Thân tạo ra – Ý kiến của linh mục đã được chúng tôi hân hoan đón nhận.

Và sau phân nữa năm huấn luyện trưởng và thực hành sinh hoạt Liên Ðoàn Trà Kiệu được khai sinh, liên đoàn thứ tư trong đại gia đình Hướng Ðạo thuộc Ðại An Hải của thành Phố ÐàNẵng.

Vào ngày 15/8/1959, linh mục tuyên úy cũng như toàn thể anh chị em trong Liên Ðoàn Trà Kiệu đã về cắm trại dưới chân đòi Bửu Châu nơi được tuyên truyền là Ðức Mẹ hiện ra để cứu giúp giáo con cái của Mẹ đang phải khổ đau.. Liên đoàn Trà Kiệu chính thức khai mạc vào ngày lể Ðức Mẹ Hồn Xác lên trời vào năm đó. Và về sau hằng năm cứ vào ngày 15/8 là long trọng kỷ niệm sinh nhật của liên đoàn mà để tọa ơn Ðức Mẹ nhớ cách riêng Ðức Mẹ Trà Kiệu thường là về riêng nơi linh địa.

Liên Ðoàn khởi đầu với thiếu đoàn Trà Kiệu -tuổi từ 12-18 – Ấu đoàn Trà Kiệu – tuổi từ 7-12 và một toán trong toán Trà Kiệu, từ 19-tuổi trở lên. Một ít người trong giáo xứ, có lẻ vì chưa hiểu rỏ nguyên lý và mục đích của Phong Trào Hướng Ðạo hoặc vì một lý do nào đó nên đã công khích cho rằng Giáo Hội có Hùng Tâm Dũng Chí, có Nghĩa Binh Thánh Thể sao không lấy những hôi đoàn đó mà đi lập một Ổhội đoàn vô đạoỖ nhưng chưa đầy 1 năm, ảnh hưởng của Liên Ðoàn ngày càng lớn mạnh, nhiều phụ huynh trong thành phố , kể cả một số phụ huynh ngoài công giáo đem con em đến xin vào sinh hoạt kiến liên đòan không đủ trưởng phụ trách để thu nhập.

Ngoài riêng sinh hoạt theo chương trình của Hôị Hướng Ðạo ViệtNam đề ra Liên Ðoàn còn cho các em học hỏi giáo lý sống đạo – Ðối với tuổi táng còn có các buổi hôi thảo về đời sống cá nhân, xã hội, tôn giáo .. Một chương trình học hỏi khác mà toàn thể đoàn sinh cần tìm hiều: Ðó là lịch sử linh đĩa Trà Kiệu,bởi đó không lạ gì trên đà phát triển của liên đoàn, đã có những đơn vị mới mang tên địa danh gốc Trà Kiệu như Toán Bửu Châu, toán Kim Sơn, rồi ấu đoàn Bửu Châu, Ấu Ðoàn Bửu Châu , rồi tráng đoàn Trà Kiệu ra đời (19-3-1962) với ba toán Trà Kiệu, Bửu Châu , Kim Sơn sinh hoạt của liên đoàn ngày càng có uy tín trong cộng đòan công giáo thành phố, nhân số của liên đoàn đã vượt ngoài qui định nên một liên đoàn mới được phép đạo An Hải chấp thuận cho ra đời, liên đoàn Kim Sơn gồm thiếu đoàn Kim Sơn và Ấu đòan Kim Sơn. Thế rồi sinh hoạt của các đơn vị hướng đạo công giáo thành phố đã lan rộng ra ngoài ô ở quận nhì, quận 3, – Xứ đạo Phước Tường nằm trên quốc lộ 1 về phiá Tây thành phố được thành lập được thành lập một Liên đoàn được gọi là Liên Ðoàn Lê Bảo Tịnh, được linh mục Simon Ðinh Hưng LợI làm linh hướng, bên kia sông Hàn ở xứ đạo Sơn Chà, dưới biển, dưới chân núi Tiên Sa, một liên đoàn mới được thành lập lúc đầu lấy tên là Tiên Sơn sau đổi lại là Vinh Sơn do cha Vinh Sơn Trần Quang Ðiền bảo trợ và hướng dẫn tinh thần.

Với 4 liên đoàn của anh em đa số là công giáo đả làm cho đạo An Hải có đến 8 liên đoàn, nên bộ tổng ủy viên Hướng Ðạo ViệtNam tại SaìGòn đã chia đạo An Hải ra làm hai đạo: 4 liên đoàn TràKiệu Kim Sơn, Lê Bảo Tinh Vinh Sơn được thành lập lấy tên là đạo Bắc Ðẩu do anh Bùi Văn Giải làm Ðạo Trưởng- Sở dỉ mang danh hiệu Bắc Ðẩu là vì 4 liên đoàn này xuất phát từ danh hiệu TràKiệu, nơi mà Ðức Mẹ đã hiện ra, anh chị em trong 4 liên đoàn đều cảm nhận răng Mẹ TràKiệu là ngôi sao Bắc Ðẩu dẫn dắc con cái hướng đạo trên con đường lý tưởng chu toàn bổn phận đối với bản thân, tìm đến với tha nhân để về với Chúa. Bởi đó, tất cả các đơn vị trong liên đoàn đều nhận ngày 15-8 là ngày sinh nhật của liên đoàn Trà Kiệu làm ngày kỷ niệm long trọng hàng năm của Ðạo Bắc Ðẩu – Mẹ soi lối cho chúng con đi từ mấy chục anh em của liên đoàn Trà Kiệu đã thát hiểu đến hàng trăm…. Mẹ cũng đã đủa phong trào Hướng Ðạo đến nơi tu hoành như ở Ðại Chủng Viện Hoà Bình ở Hoà Khánh Ðà Nẵng, Ðại chủng viện của 6 giáo phận miền Trung cũng thành lập một trong đoàn lấy tên là tráng đoàn Hòa Bình có gần 40 thầy tham dự năm đàu tiên(1973) do anh Bùi Văn Giải làm trang trưởng. Rồi một thiếu đoàn nữ độc nhất ở miền Trung ra đời ở ÐàNãng với số gần 30 em cũng do hai trường nữ của Bắc Ðẩu là chị Quí, chị Hà đúng ra thành lập và điều kiển. Ðến đầu năm 74, một liên đoàn mới lấy tên là Liên Ðoàn Non Nước, một liên đoàn đa tôn giáo, phật giáo, tin lành, đạo ông bà…tình nguyện góp nhận vào đạo Bắc Ðẩu.

Biến cố 75 đến, kẻ ở lại, người ra đi và đi muôn phương nhưng tình thân Hướng Ðạo của Mẹ Trà Kiệu, của vì sao Bắc Ðẩu vẫn tồn tại vẫn gắn bó… trong khi đang ở tù cải tạo, tôi được biết những người đi theo sau quan tài của người bạn đường tôi với những đùa con còn nhỏ tuổi của tôi là một trưởng hướng đạo Trà Kiệu Bắc Ðẩu, người đến nhà thăm tôi trước nhất khi tôi vừa ra khỏi tù cũng là một trưởng hướng đạo TràKIệu Bắc Ðẩu những ngườI ở Hải Ngọai gởI quà về giúp gia đình tôi đàu tiên cũng là nhũng ngườI trong gia đình Hướng Ðạo Trà Kiệu Bắc Ðẩu. Ngày tôi rời ÐàNẵng để về Sài Gòn chuẩn bị tha hương thì có cả trăm anh chị em hướng đạo đa số gốc TràKiệu Bắc Ðẩu không ngại khó khăn lên tận sân ga đúng thành vòng tròn hát bài tạm biệt …ở phi trường Tân Sơn Nhất vào lúc một giờ sáng trước khi lên phi cơ tạm biệt quê hương cũng có gồm 40 anh chị em hướng đạo mà một nữa là gốc Trà Kiệu Bắc Ðẩu ở SàiGòn và cũng có vài anh em ở ÐàNẵng vào để chia tay… Nói như thế không phải để khoe khang nhưng muốn nói lên tình huynh đệ thắm thiết mà chúng tôi nghĩ rằng đã được Ðức Mẹ Trà Kiệu ràng buộc. Ngày nay anh em còn lại trong nước cũng như một số ở rải rác trong một số quốc gia trên thế giới chúng tôi thường được tìm nhau, chúng tôi nhớ nhau qua lời kinh của thánh mà chúng tôi đọc như kinh nhật tụng. Chúng tôi không bao giờ quên ngày 15-8 hàng năm, lễ Mẹ Hồn Xác Lên Trời ngày mà vào năm 1959,liên đoàn Trà Kiệu chúng tôi đã đến cắm trại dưới đền Mẹ ở đòi Bửu Châu để xin chúc phúc. Chúng tôi cũng không quên ngày 31-5 hàng năm , ngày mà cộng đồng giáo dân giáo phận ÐàNẵng thành hướng về bên Mẹ Trà Kiệu, trung tâm thánh mẫu của giáo phận kể từ năm 1971, mà chúng tôi khó quên một kỷ niệm tùng rợn của chiến tranh trong buổi lễ bế mạc hôm đó, một kỷ niệm mà mấy chục ngàn người tham dự đều cảm thấy một sự che chở đặc biệt của Mẹ Maria đúng với tước hiệu của Ngài: “Ðức Bà Phù Hộ Các Giáo Hữu.”

Tôi được biết trong những lần đại hộI nàng năm ở linh địa Trà Kiệu, anh chị em hướng đạo Trà Kiệu Bắc Ðẩu còn ở lại ÐàNẵng đã âm thần góp phần vào công việc của giáo phận để tôn vinh Mẹ TràKiệu. Viết đến đây tôi xin phép được ghi ơn Ðức Cố Giám Mục Phêrô Maria Phan Ngọc Chi đã nâng đỡ tinh thần anh em chúng tôi, bởi vì ngài cũng đã là một tuyên úy hướng đạo,đặc biệt là cố linh mục Vinh Sơn Ðinh,Duy Trinh, tuyên úy liên đoàn rồi tuyên uý đạo đã chia sẻ vui buồn với chúng tôi từ 1959-1975, là môt người cha đã hoà mình sống với chúng tôi, không xa cách bởi bức rào ngăn của chiếc áo chùng thâm, người linh mục chấp nhận qua các lớp huấn luyện đễ tìm hiểu rỏ mục đích và phương pháp của OTHÐ hầu góp phần vào các sinh hoạt hữu ích cho đoản cho đạo. Tôi cũng xin được nhắc đến những linh mục cũng sống với chúng tôi trong những sinh hoạt của Hướng Ðạo Bắc Ðẩu: Ðinh Hưng Lợi, Vũ Văn Trúc, Vũ Dần, Tuấn Mã Kiên Gan, Ðỗ Quang Châu, Lê Quang Hiền, Mai Khải Hoàn … và còn nhửng linh mục anh em khác … cũng xin được phép nhắc lại những anh chị từ đầu đã góp phần xây dựng tinh thần Mẹ TràKiệu trong đại gia đình Hướng Ðạo Bắc Ðẩu như các anh: Ngọc Lang,Obénich, Cả, Tạc Ðức, dũng, Lộc, Hoàng, Mùi Ðài, Ðại Chánh Huấn, Hoa Lục, các chị:Lễ,Hà, Quí Ðiệp Lý… Ngày nay mỗi người mỗi hướng nhưng vẫn gắn bó với nhau trong tình thương và sự chở che của Mẹ TràKiệu.

Hướng đạo công giáo tại thành phố ÐàNẵng khai sinh từ khi Liên đoàn TràKiệu hảnh diện đã góp phần vào việc giáo dục tuổi trẻ trở thành những con người ý thức trách nhiệm làm người trong xã hôị. Qua gần 40 năm có trên ngàn người đã trở thành. Ngay hôm nay, ở quê nhà, trong âm thầm gia đình hướng đạo qốc từ Liên đoàn Trà Kiệu đương sinh xôi nảy nở trong lý tưởng sống tốt, sống lành, mạnh sống hửu ích để phục phục tha nhân dỉ nhiên không có một mưu đồ gì về phe nhóm chích trị như đã có người lầm tưởng và cảnh giác…

Hôm nay ở đất nước xa sôi, nhớ về Mẹ Trà Kiệu viết lại những dòng chân tình để tạ ơn Mẹ TràKiệu,để chung lời cầu nguyện với anh chị em khắp nơi trong dịp kỷ niệm lần thứ 41(15.8.1959-2000) sinh nhật của Liên Ðoàn Trà Kiệu.

Và cũng xin Mẹ Trà Kiệu với tước hiệu Ổ Ðức Bà Phù Hộ Các Giáo Hữu ban cho bà con Trà Kiệu đang sống ở quê nhà được:

Trà Kiệu, Trà Kiệu là nơi yên vui
Sống vui, sống lành cùng nhau thảnh thơi
Nhấn xin, nhấn xin cho đời thêm tươi
Dưới chân, dưới chân Ðức Mẹ Chúa Trời

Tháng 8-2000 tại Portland, OR. U.S.A.

Bùi Văn Giải, Rùa Vô Tư